Opinię ornitologiczną powinno sporządzić się przed każdą inwestycją, podczas której istnieje ryzyko zniszczenia gniazd ptaków oraz ich zranienia. Jest ona konieczna, gdy na danym terenie planowana jest wycinka drzew i krzewów, ale nie tylko. Powinno się ją wykonać także przed planowaną modernizacją budynku. Bardzo często Wykazanie przez stronę swoich racji w postępowaniu sądowym w wielu wypadkach wymaga odwołania się do opinii specjalisty, czyli biegłego sądowego. Opinia ta zwykle ma istotny wpływ na wynik postępowania. Szczególne znaczenie ma to zwłaszcza w sprawach z zakresu prawa budowlanego – głównie sporządzana jest celem ustalenia, czy zrealizowana inwestycja jest zgodna z założeniami Tłumaczy też, że w wielu sprawach biegły nie jest w stanie z góry przewidzieć, ile godzin: 20, 30 czy 40 ,będzie mu potrzebnych na sporządzenie opinii. Często okazuje się, że trzeba stu Jeżeli sąd wydał postanowienie lub zarządzenie, że opinia ma być z akt, to biegły się nie będzie kontaktował. Co więcej, w takim przypadku biegły nie może się nawet kontaktować. A jeżeli sąd postanowił, że biegły ma przeprowadzić inne czynności niż to jest to napisane w postanowieniu, wraz z terminem w jakim biegły ma Jednym z elementów nowelizacji z 9 marca 2023 roku są zmiany w zakresie przeprowadzania dowodu z opinii biegłych. Zwrócić należy uwagę, że problematyka ta była przedmiotem zmian z 2019 roku, co prowadzi do wniosku, że poprzednie zmiany nie były przemyślane i nie rozwiązywały problemu wpływu sposobu opiniowania na sprawność Biegły może otrzymać zatem swoje wynagrodzenie po upływie kilkunastu miesięcy. Czasami biegły, w sprawach cywilnych, będzie mógł za wydanie opinii otrzymać wynagrodzenie według stawek rynkowych, o ile zgodzą się na nie wszystkie strony postępowania. . Polskie sądy od lat czekają na sprawnie działających biegłych sądowych. 30 proc. spraw, które trafiają na wokandy, staje się przewlekłych właśnie z powodu nieterminowo sporządzanych opinii i ich słabej jakości. Ministerstwo Sprawiedliwości od lat obiecuje zmiany. Na razie bezskutecznie, bo projektu nikt nie widział. Propozycje zmian przygotowali więc praktycy – radcy prawni ze specjalnego zespołu pod kierownictwem Dariusza Sałajewskiego, byłego szefa Krajowej Rady Radców Prawnych. Termin ma mobilizować Radcy proponują wprowadzenie maksymalnych ustawowych terminów sporządzania opinii przez biegłych. Sąd mógłby tylko raz taki termin wydłużyć, i to w wyjątkowych sytuacjach. Zdaniem prawników można by wyszczególnić kilka takich ustawowych terminów, oddzielnie np. dla spraw prostszych, średnio skomplikowanych i tych najtrudniejszych. Biegli pytani o propozycje radców w większości odnoszą się do nich krytycznie. – Nie pomogą ustawowe terminy, gdy wielu biegłych nie jest zainteresowanych ekspresowym opiniowaniem, bo wolą pracować tam, gdzie mogą zarobić. A działalność ekspercką traktują jedynie jako dodatek – mówi Lucjan Kępiński, biegły od wypadków samochodowych. I dodaje, że żadne pozorne zmiany nie pomogą. Potrzebna jest nowa ustawa. – Miło, że sędziowie dostrzegają rolę biegłych w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości. Dobrze by było, gdyby dostrzegli ją jeszcze w Ministerstwie Sprawiedliwości – dodaje. Mniej krytyczny jest Paweł Rybicki, prezes fundacji Europejskie Centrum Inicjatyw w Naukach Sądowych. – Dzisiaj taki termin może też zakreślić sąd w postanowieniu, tylko że na niewiele to się zdaje – mówi. I wyjaśnia, że kiedy sąd zakreśli nierealny do wykonania opinii termin, to niepowodzenia można się spodziewać już na samym starcie. – Nikt przecież nie zmusi biegłego do szybkiej pracy, szczególnie mając do dyspozycji oficjalne stawki – podkreśla Rybicki. – Zamiast wpisywać konkretne terminy do ustawy, lepiej się dogadać. Ustalenie rozsądnego terminu leży przecież zarówno w interesie sądu, jak i eksperta – zaznacza prezes. Problem od lat Największym problemem biegłych jest brak dobrej, racjonalnej ustawy. Od dziesięciu lat kolejni ministrowie sprawiedliwości zapowiadali, że mają pomysł na biegłych. W ślad za zapowiedziami nie pojawiły się jednak żadne konkretne rozwiązania. Również resort Zbigniewa Ziobry ogłosił we wrześniu 2016 r., że ma pomysł na biegłych. Mamy gotowy projekt ustawy o biegłych sądowych – twierdziło Ministerstwo Sprawiedliwości. Resort uznał, że eksperci odgrywają w procesach zbyt znaczącą rolę, by nie zadbać o ich najwyższy poziom merytoryczny. Nic jednak w tej sprawie, od czasu zapowiedzi, się nie dzieje. Autopromocja Specjalna oferta letnia Pełen dostęp do treści "Rzeczpospolitej" za 5,90 zł/miesiąc KUP TERAZ Fundacja Forensic Watch przeprowadziła niedawno badania na temat funkcjonowanie biegłych w wymiarze sprawiedliwości. W 91 proc. zbadanych spraw ani sąd, ani strony nie miały zastrzeżeń do kompetencji biegłych. W 72 proc. nie kwestionowano ustaleń z ich opinii. W co czwartej obserwacji – 26 proc. spraw – sąd zadecydował o uzupełnieniu opinii biegłego, a w 17 proc. powołał nowego eksperta. Ani razu sąd nie odmówił biegłemu wypłaty wynagrodzenia za opinię, nawet gdy surowo ocenił jej jakość. W połowie przypadków sąd nie wyjaśnił, z jakiego powodu powołał biegłego. Nie zawsze przyjmował od biegłych przyrzeczenie – nawet od powołanych spoza listy biegłych sądowych. BdTXT - W - J: W prawie co czwartej obserwacji nie dał biegłym możliwości swobodnego odniesienia się do złożonej opinii.©? 17 tys. specjalistów jest dziś wpisanych na listy sądów powszechnych Należności biegłych sądowychWniosek (karta pracy wraz z rachunkiem) o przyznanie należności (wynagrodzenie za czynności merytoryczne i zwrot wydatków), składa się niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni po wykonaniu czynności (sporządzenia opinii) (w przypadku wysłania wniosku pocztą, decyduje data stempla pocztowego); osoby, które nie zgłosiły żądania w tym terminie, tracą prawo do przyznania im tych należności. W rachunkach biegłych za sporządzenie opinii należy oddzielnie przedstawiać wynagrodzenie za czynności merytoryczne, a oddzielnie wyliczenia za zwrot kosztów dojazdu oraz pozostałych wydatków związanych ze sporządzeniem opinii; jednocześnie wydatki poniesione przez biegłego, niezbędne dla wydania opinii, w tym w szczególności wydatki materiałowe, amortyzację aparatury badawczej oraz koszty dojazdu na miejsce wykonania czynności, biegły dokumentuje za pomocą faktur lub rachunków albo kopii tych dokumentów, a w razie ich braku – za pomocą oświadczenia. Konieczne jest wskazanie, już w rachunku za sporządzoną opinię (a nie dopiero w fakturze po wydaniu postanowienia o przyznaniu wynagrodzenia), czy biegły będzie wnosił o przyznanie także VAT-u; obecnie VAT można doliczać zarówno do wynagrodzenia za czynności merytoryczne jak i za wydatki, przy czym w obu wypadkach wynosi on aktualnie 23%. Wynagrodzenie biegłych sądowych Kwota bazowa do obliczania stawki wynagrodzenia biegłego wynosi obecnie zł. Mając na uwadze wysokość kwoty bazowej, obecnie obowiązujące stawki godzinowe dla biegłego wynoszą: - stawka podstawowa od 22,90 zł do 32,39 zł (w zależności od stopnia złożoności problemu będącego przedmiotem opinii oraz warunków w jakich opracowano opinię) (stawka podwyższona wynosi maksymalnie od 34,35 zł do 48,59 zł); - stawka dla biegłych posiadających stopień naukowy doktora lub stopień doktora w zakresie sztuki – 45,63 zł (stawka podwyższona wynosi maksymalnie 68,45 zł); - stawka dla biegłych posiadających stopień naukowy doktora habilitowanego lub stopień doktora habilitowanego w zakresie sztuki – 55,11 zł (stawka podwyższona wynosi maksymalnie 82,67 zł); - stawka dla biegłych posiadających tytuł naukowy profesora lub tytuł profesora w zakresie sztuki – 70,32 zł (stawka podwyższona wynosi maksymalnie 105,49 zł). W sytuacji gdy biegły stosuje podwyższoną stawkę wynagrodzenia (maksymalne do 50%) w razie złożonego charakteru problemu będącego przedmiotem opinii, winien złożyć dodatkowe oświadczenie o następującej treści: ,,Posiadam dyplom ukończenia studiów wyższych lub dyplom mistrzowski oraz pełnię funkcję biegłego sądowego nie krócej niż jedną kadencję lub funkcję rzeczoznawcy przez okres co najmniej pięciu lat”; w celu ułatwienia oceny złożoności problemu biegły winien także uzasadnić dlaczego uważa, że w przedmiotowej sprawie występuje złożony charakter problemu. Wynagrodzenie biegłych specjalistów W postępowaniu cywilnym z zakresu: daktylologii, medycyny, geodezji i kartografii, przewidziane są także (alternatywnie dla zwykłych stawek godzinowych) dla określonych czynności specjalne stawki określone w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym ( z 2013 poz. 518) (oraz załącznikach do tego rozporządzenia).W postępowaniu karnym z zakresu: biegłych działających za granicą, daktylologii, medycyny, geodezji i kartografii przewidziane są także (alternatywnie dla zwykłych stawek godzinowych) dla określonych czynności specjalne stawki określone w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym ( z 2013 poz. 508) (oraz załącznikach do tego rozporządzenia).Stawki za używanie pojazdów prywatnych W Sądzie Okręgowym w Warszawie stawki za używanie pojazdów prywatnych do celów służbowych zostały aktualnie określone w wysokości 0,60 zł za 1 km dla pojazdów o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3, natomiast poniżej 900 cm3 na 0,50 zł (Zarządzenie Prezesa Sądu Okręgowego w Warszawie Nr 149/14 z dnia 04 lipca 2014 r. w sprawie ustalenia w Sądzie Okręgowym w Warszawie stawek za używanie do celów służbowych pojazdów stanowiących własność prywatną). Zwrot utraconego zarobku lub dochodu Zwrot utraconego zarobku lub dochodu przysługuje biegłemu tylko w sytuacji gdy został wezwany przez sąd i nie skorzystano z jego usług; obecnie maksymalna kwota jaką można przyznać za jeden dzień wynosi 82,31 zł (natomiast zwrot utraconego zarobku lub dochodu nie przysługuje w sytuacji gdy biegły otrzymuje wynagrodzenie za skorzystanie jego usług – tj. w sytuacji sporządzenia pisemnej lub ustnej opinii nawet w sytuacji gdy faktycznie biegły utracił dochód lub zarobek za czas poświęcony na czynności związane z opinią); natomiast biegłemu przysługuje zwrot wykazanych kosztów noclegu oraz utrzymania w miejscu wykonywania czynności sądowej na zasadach określonych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej ( 2013 roku poz. 167). Podmiot (instytut) W sytuacji gdy opinię sporządził podmiot (instytut), o którym mowa w art. 290 § 1 oraz w art. 193 § 2 (tj. nie - osoba fizyczna), w rachunku należy wskazać sposób wyliczenia wynagrodzenia – ilość godzin poświęconych przez poszczególne osoby, zastosowane stawki za godzinę; przedstawić także podstawę zastosowania stawek – w szczególności kopię odpowiedniego aktu wewnętrznego obowiązującego w danym instytucie; jednocześnie za pewne ,,czynności medyczne” instytut może zastosować specjalne stawki z taryfy wskazane w załącznikach nr 2 do w/w obu Rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r.; w postępowaniu karnym w sytuacji gdy instytut ma siedzibę za granicą można zastosować podwyższoną stawkę określoną w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym ( z 2013 poz. 508). metryczka Podmiot udostępniający: Wytworzył: Odpowiedzialny za treść: Data wytworzenia: Opublikował w BIP: Piotr Michalak Data opublikowania: 14:41 Liczba wyświetleń: 37426 Przepisy procedury karnej przewidują możliwość prowadzenia polemiki z treścią opinii biegłego powołanego w sprawie – między innymi polegającą na możliwości uzupełniającego przesłuchania biegłego, zobowiązania go do sporządzenia pisemnego uzupełnienia opinii, a nawet powołania nowego biegłego w sprawie i doprowadzenia do konfrontacji biegłych. Zgodnie z treścią przepisu art. 201 Kodeksu postępowania karnego można wskazane wnioski zgłosić wówczas gdy opinia złożona w sprawie jest niepełna, niejasna oraz zawiera wewnętrzne sprzeczności. Dowód z opinii biegłegoPrzeprowadzenie dowodu z opinii biegłego niejednokrotnie przesądza o wyniku danego postępowania karnego, z uwagi na fakt iż biegły wypowiadając się w kwestiach wymagających wiadomości specjalnych w danej materii dokonuje ustaleń, które potem sąd może przywoływać w uzasadnieniu wyroku. Należy jednak wskazać, iż to czy sąd obdarzy dowód z opinii biegłego pełną wiarygodnością zależy wyłącznie od jego indywidualnej oceny, albowiem z mocy prawa taki dowód nie jest ważniejszy od innych dowodów, ani nie ma również nadanego waloru pełnej przekonywalności. Powyższe ustalenie oznacza, iż sąd nie ma obowiązku automatycznie i bezkrytycznie przyjmować (akceptować) przedłożoną mu przez biegłego opinię, w szczególności jeżeli jest ona (w szerokim tego słowa znaczeniu) w jakiś sposób wadliwa. Należy wskazać, iż przepisy procedury karnej przewidują możliwość uzupełnienia takiej opinii lub jej poprawy (konwalidacji).Możliwość powołania innych biegłych Zgodnie z treścią przepisu art. 201 Kodeksu postępowania karnego, jeżeli opinia jest niepełna, niejasna albo gdy zachodzi sprzeczność w samej opinii lub między różnymi opiniami biegłych w tej samej sprawie, można wezwać ponownie tych samych biegłych lub powołać innych. Użyty zwrot bezosobowy „można powołać” skierowany jest do sądu (lub organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze), który ocenia treść takiego dowodu i jednocześnie może działać z urzędu lub na wniosek strony. Należy zatem wskazać, iż w razie wątpliwości co do treści pisemnej opinii biegłego może wnosić o jego uzupełniające przesłuchanie, lub o zobowiązanie tego biegłego do sporządzenia pisemnej opinii uzupełniającej jego poprzednie wywody. Możliwe jest również doprowadzenie do sytuacji powołania nowego biegłego w sprawie, a nawet możliwe jest doprowadzenie do następczej konfrontacji między powołanymi w sprawie biegłymi (wypowiadającymi się w tym samym przedmiocie). Obowiązkiem sądu (lub organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze) jest weryfikacja merytoryczna dowodów, które są przeprowadzane. Teoretycznie zatem organy te czuwają nad tym, aby dana opinia biegłego był pozbawiona wad. Należy jednak podkreślić konieczność aktywnej postawy strony w tym zakresie. Ma ona możliwość zapoznania się z treścią takiej opinii, a nawet zrobieniem jej fotokopii lub ksera. Istotne jest aby strona zainteresowana poddała analizie taką opinię, ma ona bowiem prawo ustosunkować się do takiej opinii. Uzupełnienie opinii biegłegoW tym kontekście należy wskazać, iż istnieją 3 zasadnicze przesłanki ustawowe, które można podnosić wnioskując o uzupełnienie opinii biegłego (względnie o powołanie nowego biegłego w tej sprawie): a) opinia jest niepełna b) opinia jest niejasna b) opinia jest sprzeczna wewnętrznie Należy wskazać, iż wniosek taki nie jest dla organu obligujący, ale jeśli zawiera on trafne argumenty (lub trafną polemikę z opinią) to organ powinien raczej go uwzględnić w imię dążenia do poznania prawdy również serwis: Sprawy karne Zgodnie z przyjętym orzecznictwem Sądu Najwyższego opinia jest niepełna jeżeli opiera się na niewystarczającym materiale dowodowym, nie uwzględnia wszystkich możliwych wariantów dotyczących przebiegu zdarzeń, nie odpowiada na wszystkie zadane pytania. Opinia jest również niepełna jeżeli zawiera samą konkluzję (wnioski końcowe) bez wykazania na jakiej podstawie biegły do tych wniosków doszedł, bez opisu metod i sposobu przeprowadzenia danych również serwis: Kodeks karny Z kolei opinia jest niejasna jeżeli sposób w jaki jest napisana nie pozwala zrozumieć mechanizmu sformułowania wniosków końcowych, kiedy uzasadnienie zawiera nielogiczne bądź sprzeczne argumenty. Opinia jest również niejasna jeżeli sformułowane wnioski końcowe są alternatywnie sformułowane (to znaczy wskazują, przykładowo iż kierowca jest winny lub nie), kiedy zawierają zastrzeżenia nie pozwalające ustalić rzeczywistego stanowiska biegłego w danej konkretnej sprawie. Z oczywistych powodów najmniej wątpliwości powstaje w odniesieniu do wykazania tego, jakie są cechy wewnętrznie sprzecznej opinii opinii. Chodzi naturalnie o taką sytuację gdy argumenty przedstawione w uzasadnieniu opinii są sprzeczne z sformułowanym wnioskiem końcowym, gdy same wnioski końcowe opinii są ze sobą sprzeczne a także ogólnie gdy w treści uzasadnienia opinii znajdują się sprzeczne ze sobą również serwis: Wykroczenia Artykuł sponsorowany 2019-01-28 8:01:57 Wiele osób, stając przed koniecznością przeprowadzenia wyceny nieruchomości, zadaje przed jej zleceniem pytania dotyczące czasu, jaki potrzebny jest na przygotowanie operatu szacunkowego – pisemnego opracowania, w którym dokonana zostaje kompleksowa wycena. Wbrew jednak temu, jak chcieliby zlecający jej wydanie, nie jest możliwe w każdym wypadku określenie precyzyjnego terminu, w jakim możliwe będzie dokonanie wyceny. Poza czynnikami zmiennymi, zależnymi od zlecającego wykonanie operatu oraz rzeczoznawcy majątkowego (takimi jak między innymi – możliwość ustalenia terminu oględzin nieruchomości, czas dostarczenia niezbędnej dokumentacji, obłożenie rzeczoznawcy innymi obowiązkami zawodowymi), zawsze brać pod uwagę należy także te czynniki, które bezpośrednio dotyczą wycenianej nieruchomości oraz mogą utrudniać, a czasem nawet uniemożliwiać przeprowadzenie wyceny nieruchomości w krótkim czasie. Warto zatem dowiedzieć się, na czym tak właściwie polega wycena domu czy mieszkania i jakie czynności składają się na cały ten proces. Co składa się na wycenę nieruchomości? Dokonanie prawidłowej wyceny nieruchomości oraz sporządzenie odpowiadającego wymogom prawa operatu szacunkowego, wymaga dochowania szeregu warunków, standardów i wytycznych. Każdą wycenę nieruchomości poprzedzać muszą jej oględziny, które przeprowadza osobiście rzeczoznawca majątkowy. W przypadku wyceny nieruchomości zabudowanych może też zajść potrzeba poszerzenia oględzin o udział biegłych innych specjalności (np. z zakresu budownictwa, architektury, konstruktorów), którzy wypowiedzą się na temat stanu technicznego budynków oraz ewentualnych jego wad, które mogą wpływać na wartość rynkową. Dokonanie oględzin poprzedza właściwy etap przygotowywania wyceny, polegający na analizie rynku transakcyjnego nieruchomości oraz odnalezieniu i ustaleniu nieruchomości podobnych, które były przedmiotem obrotu w ostatnim czasie. W oparciu o uzyskane w ten sposób dane rzeczoznawca majątkowy może przystąpić do dalszego etapu prac, polegającego na zastosowaniu odpowiednich wskaźników korygujących, w oparciu o nietypowe i niestandardowe cechy i właściwości nieruchomości, które wpływać będą na jej wartość. Dopiero po przeprowadzeniu tego rodzaju czynności możliwe jest wskazanie rynkowej wartości wycenianej nieruchomości. Wycena nieruchomości a opinia biegłego sądowego W wielu przypadkach potrzeba wyceny nieruchomości zachodzi dopiero w toku postępowania sądowego, co dotyczy w szczególności spraw o dział spadku, podział majątku wspólnego oraz zniesienie współwłasności. Operat szacunkowy, niezbędny dla wydania przez sąd orzeczenia, sporządza wówczas rzeczoznawca majątkowy będący jednocześnie biegłym sądowym. Dokonywane jest to zawsze na zlecenie sądu, w oparciu o wydane wcześniej postanowienie dowodowe. Terminy wydania opinii sądowej znacznie przekraczają jednak te, które potrzebuje rzeczoznawca majątkowy na sporządzenie operatu prywatnego. Różnica czasowa związana jest z jednej strony z koniecznością zapewnienia obiegu dokumentów sądowych, z drugiej strony z kolei z tym, że nie każdy rzeczoznawca może pełnić funkcję biegłego sądowego i ich liczba jest ograniczona. Komentarze Jeśli sąd zdecyduje się zasięgnąć wiadomości specjalnych i zleci biegłemu sporządzenie opinii w sprawie, to w większości przypadków przyjmuje stanowisko wyrażone w opinii jako podstawę wyroku. A co, jeśli opinia jest błędna i stała się podstawą przegrania przez nas postępowania? Czy ktoś ponosi odpowiedzialność za takie rozstrzygnięcie? Biegły sądowy w postępowaniu cywilnym może przesądzić o wyniku sprawy. Procedura cywilna wyznacza biegłemu rolę eksperta, tj. kogoś, kto doskonale zna się na danym temacie czy to ze względu na doświadczenie zawodowe, czy to przeprowadzone badania naukowe. Jest to osoba posiadającą wiadomości specjalne, czyli wiedzy wiadomości szczególne związane z określoną dziedziną, wyjątkowe, których nie posiada przeciętna osoba inteligentna i ogólnie wykształcona. To właśnie posiadane przez biegłego wiadomości specjalne mają pomóc sędziemu w podjęciu decyzji co do wyniku postępowania. Biegły często wylicza wysokość szkody, ocenia jakość wykonanych prac budowlanych lub określa ich wartość, ustala stan zdrowia poszkodowanego czy fakt popełnienia błędu w leczeniu. Zakłada się, że biegłym jest osoba, którą można określić jako profesjonalistę, specjalistę, zawodowca lub fachowca w danej dziedzinie. Posiadana przez biegłego wiedza ekspercka może obejmować różne dziedziny nauki, techniki, sztuki, rzemiosła czy obrotu gospodarczego. Jeśli sąd zdecyduje się zasięgnąć wiadomości specjalnych i zleci biegłemu sporządzenie opinii w sprawie, to w większości przypadków przyjmuje stanowisko wyrażone w opinii jako podstawę wyroku. A co, jeśli opinia jest błędna i stała się podstawą przegrania przez nas postępowania? Czy ktoś ponosi odpowiedzialność za takie rozstrzygnięcie? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, musimy zacząć od wyjaśnienia, jaki jest zakres uprawnień biegłego w ramach cywilnego postępowania sądowego. Biegły jako pomocnik sądu W praktyce często spotykam się z prośbą biegłego, kierowaną bezpośrednio do stron, o uzupełnienie materiału dowodowego. Jest to bardzo niepokojąca praktyka szczególne w postępowaniach gospodarczych. Zazwyczaj wynika z braku świadomości biegłego co do jego roli w postępowaniu. Rolą biegłego nie jest poszukiwanie, w zastępstwie, stron dowodów w sprawie. Do zadań biegłego nie należy również ustalenie stanu faktycznego sprawy. Czytaj też:Prawnik mówi, że twojej sprawy „nie można przegrać”? Musisz o tym wiedzieć Biegły ma za zadanie naświetlić i wyjaśnić sądowi okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, do których zrozumienia, czy wyjaśnienia, potrzebna jest wiedza ekspercka. Biegły ma wyjaśnić sądowi istotne aspekty sprawy z punktu widzenia posiadanych przez biegłego wiadomości specjalnych przy uwzględnieniu zebranego materiału dowodowego, czyli udostępnionych biegłemu akt sprawy i znajdujących się tam dokumentów (w tym przeprowadzonych wcześniej dowodów np. z zeznań świadków). Zdaniem Sądu Najwyższego opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi właściwej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Biegły nie może natomiast sam być źródłem materiału faktycznego sprawy, ani tym bardziej stanowić podstawy ustalenia okoliczności będących przedmiotem oceny biegłego. Tym samym nie jest rolą biegłego poszukiwanie faktów i ich ustalanie. Biegły ma za zadanie sformułować swoje wnioski na podstawie już zebranych faktów oraz dowodów. Dowód z opinii biegłego sądowego ma charakter szczególny. Zasadniczo nie służy ustalaniu okoliczności faktycznych, lecz ich ocenie przez pryzmat wiadomości specjalnych. Zgodnie z obowiązującą procedurą cywilną do dokonywania wszelkich ustaleń faktycznych powołany jest sąd, a nie biegły. To obowiązkiem strony postępowania jest udowodnienie faktów, z których wywodzi skutki prawne. Zasada ta jest szczególnie istotna w postępowaniu gospodarczym, gdzie zasada koncentracji materiału dowodowego jest bardzo rygorystyczna. W tym postępowaniu jakiekolwiek opóźnienie w przedstawieniu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy dowodu może spowodować przegranie sprawy. W postępowaniu gospodarczym sąd jest zobowiązany do pominięcia spóźnionych dowodów bez względu na ich znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. W konsekwencji żądanie przez biegłego dodatkowych dokumentów od stron postępowania gospodarczego nie tylko stanowi przekroczenie uprawnień biegłego, lecz również może prowadzić do naruszenie zasady terminowości obowiązującej w tym postępowaniu poprzez nieuzasadnione wprowadzenie do sporu spóźnionych dowodów. Przegrywający postępowanie jako poszkodowany Nierzetelna opinia może mieć wpływ na treść wyroku wydanego w sprawie. W skrajnych przypadkach może przyczynić się do przegrania postępowania przez stronę. Uważam, że w takiej sytuacji strona przegrywająca staje się stroną poszkodowaną przez skutki nierzetelnie sporządzonej opinii. W związku z tym nic nie stoi na przeszkodzie dochodzenia odszkodowania od sprawcy szkody, tj. biegłego sądowego. Sąd Najwyższy uznał, że biegły sądowy może ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą wobec osób trzecich za szkodę spowodowaną wydaniem nieprawdziwej (nierzetelnej) opinii w postępowaniu sądowym. Jego odpowiedzialność jest niezależna od przewidzianej w art. 4171 § 2 kodeksu cywilnego odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkodę, którą spowodował prawomocny wyrok, wydany z wykorzystaniem wadliwej opinii sądowej, uznany za niezgodny z prawem. Zdaniem Sądu Najwyższego biegły sądowy odpowiada wobec osób trzecich za szkody wyrządzone z jego winy przez wydanie nierzetelnej opinii. Wskazane powyżej stanowisko nie jest odosobnione. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 12 czerwca 2008 roku, mając na względzie regulacje prawne dotyczące ustanowienia biegłego sądowego, uznał że biegły odpowiada osobiście za wykonane przez siebie czynności, mimo że do wykonania ich zobowiązał go sąd. Czytaj też:Czy możesz „sprzedać” pracodawcy zaległy urlop? Adwokat wyjaśnia Odpowiedzialność osobista biegłego sądowego to nie tylko rozważania teoretyczne. Sąd Apelacyjny w Katowicach, w wyroku z dnia 29 listopada 2019 roku,zasądził na rzecz powoda (przegranego w innym, wcześniejszym procesie) od pozwanego (biegłego sądowego) kwotę 80 000 złotych tytułem częściowego naprawienia szkody wyrządzonej fałszywą/nierzetelną opinią sporządzoną przez biegłego dla potrzeb wspomnianego wcześniejszego postępowania sądowego. W rozpoznawanej przed sądem sprawie powód był inwestorem pozwanym we wcześniejszym postępowaniu przez wykonawcę o zapłatę. Pozwany był natomiast biegłym sądowym, który w pierwszym postępowaniu sporządził wadliwą opinię. Sąd Apelacyjny w swojej ocenie odpowiedzialności biegłego sądowego oparł się na warunkach oceny opinii biegłego sformułowanych przez Sąd Najwyższy. Zgodnie z nimi należało ustalić, czy ocena wyrażona w opinii przedmiotowego biegłego pozostawała w wyraźnej sprzeczności z: rzeczywistym stanem rzeczy, z aktualnym stanem wiedzy w dziedzinie, której opinia dotyczy, lub została oparta na wyraźnie błędnej metodzie badawczej. W powyższym świetle Sąd Apelacyjny stwierdził, że biegły pominął w swojej ocenie wyrażonej w opinii szereg zagadnień, które powinny być mu znane z uwagi na fakt, że były one przedmiotem sporu pomiędzy stronami. Zdaniem Sądu Apelacyjnego biegły nie dokonał też oceny jakości większości prac, a dokonując oceny wad, które zauważył, popełniał nawet błędy logiczne. Sąd wskazał, że opinia pozwanego biegłego nie odpowiadała obowiązującym w dziedzinie budownictwa standardom wiedzy i nie uwzględniała ówczesnego stanu budynku. Na tej podstawie sąd uznał, że opinia była nierzetelna i sprzeczna z rzeczywistym stanem rzeczy. Zgodnie z treścią uzasadnienia biegły wydając taką opinię nie dopełnił obowiązku nałożonego na biegłego przez ustawodawcę, tj. obowiązku sumiennego działania przy wydawaniu opinii. W konsekwencji biegły dopuścił się czynu niedozwolonego, za który ponosi odpowiedzialność. Czytaj też:Nie chcesz dyscyplinarki? Nie rób tego Zdaniem sądu działanie biegłego było zawinione. W uzasadnieniu podkreślono, że dla odpowiedzialności z art. 415 kodeksu cywilnego nawet najmniejszy stopień winy sprawcy szkody, w tym przypadku niedbalstwo, wystarczy do obciążenia go odpowiedzialnością cywilną. Sąd podkreślił również, że unormowanie odpowiedzialności cywilnej jest odmienne niż w przypadku odpowiedzialności na gruncie prawa karnego. Zdaniem sądu spełnione zostały także pozostałe warunki odpowiedzialności pozwanego biegłego sądowego, tj. powstanie szkody rozumianej jako strata oraz istnienie związku przyczynowego pomiędzy wydaniem przez pozwanego opinii o określonej treści, a wyrokiem. Uważam, że bardzo znaczące jest to, że Sąd Apelacyjny wskazał, iż nawet brak zarzutów do opinii nie zwalania biegłego sądowego od odpowiedzialności za naruszenie obowiązku rzetelności i staranności, a przeciwne stanowisko prowadziłoby do niczym nieuzasadnionego pogorszenia sytuacji strony, która działała w zaufaniu do biegłego. Zarzuty do opinii nie zaszkodzą Mimo uznania przez sąd, że brak zarzutów do opinii biegłego nie wyłącza prawa strony do dochodzenia odszkodowania, uważam, że w przypadku nierzetelnej opinii nie można tego kroku pominąć. W ramach zarzutów do opinii biegłego można podważać: fachowość, rzetelność, logiczność opinii, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego stanowiska, stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej. Można również podważać przyjętą przez biegłego metodologię, sposób przeprowadzenia przez niego badań, jak również kolejność podjętych przez niego czynności, jeśli to miało wpływ na wnioski zawarte w opinii. Można wreszcie podnosić, że przedmiot opinii przekraczał zakres specjalizacji biegłego. W ramach zarzutów do opinii należy pamiętać, by argumentować rzeczowo oraz konkretnie. Stanowisko strony, co do nieprzydatności opinii musi zostać poparte rzetelnym wywodem wykazującym wszystkie błędy i nieścisłości opinii, które zdaniem strony powodują, że opinia nie powinna zostać przyjęta przez sąd. Sąd uwzględni wniosek strony o nową opinię lub opinię uzupełniająca tylko, jeśli argumentacja strony go przekona co do konieczności podjęcia takich działań. Mimo tego, że sporządzenie zarzutów do opinii nie jest często łatwe, a ich skuteczności trudno przewidzieć, to takie działanie może nas uchronić przed koniecznością wszczęcia kolejnego postępowania... tym razem przeciwko biegłemu.

ile czasu ma biegły na sporządzenie opinii